Onze nieuwsbrief van december 2022 is uit!
​Je leest hem hier.

Begin oktober heeft de minister van Infrastructuur en Waterstaat (I&W) de definitieve voorkeursbeslissing luchtruimherziening gepubliceerd. Volgens de minister is dat een “richtinggevend besluit op hoofdlijnen”. Dat betekent dat de uitwerking van dit besluit later plaats vindt. Pas dan moeten nog keuzes gemaakt worden. In dat traject zal er – volgens I&W - participatie mogelijk zijn. 
Tevens is medio oktober een reactienota gepubliceerd waarin geantwoord is op de meer dan 2.000 zienswijzen die zijn ingediend op het concept voorkeursbeslissing. Helaas lijkt het dat op geen van de zienswijzen serieus is gereageerd en geen enkele suggestie van de actiegroepen (en dus ook die van ons) is meegenomen in het definitieve besluit. Dat geeft weinig hoop op een daadwerkelijke participatie.

Beste mensen,

5 jaar geleden is het allemaal begonnen. Om precies te zijn op 26 juni 2017. De dag waarop staatssecretaris Sharon Dijksma de Kamer liet weten dat Lelystad Airport (LA) zou opengaan in april 2019 en dat de vliegtuigen, van en naar die luchthaven, dan op ongeveer 1800 meter over de Veluwe en over grote delen van Overijssel zouden gaan vliegen.

Bewoners onder de geplande vliegroutes waren in rep en roer, in Overijssel en op de Veluwe. Een campagne ten behoeve van de petitie “Red de Veluwe” was onze eerst echte actie. De resultaten
daarvan, samen met die van enkele andere petities, werden in september 2017 aangeboden aan de Tweede Kamer. En in november van dat jaar organiseerde Red de Veluwe de demonstatie op LA.

​Vanaf dat moment werd het serieus. Vooral toen Leon Adegeest aantoonde dat niet alleen de geluidsberekeningen in de Milieueffectrapportage van LA uit 2014 niet deugden, maar dat ook de stikstofdeposities in de zogeheten PAS melding van de luchthaven niet correct waren. LA stond in
haar hemd en moest haar huiswerk over doen.

Ook politiek Den Haag mengde zich in de discussie. LA mocht niet open zolang het luchtruim niet was
herzien. LA mocht niet open zolang het laag vliegen niet van tafel was. LA mocht alleen open als overloopluchthaven van Schiphol. Dat laatste idee stuitte echter op bezwaar van Brussel. En uiteindelijk kwam er een compromis op tafel waarvan de Kamer overigens weer buitengewoon ongelukkig werd.

Maar het kon allemaal nog erger. In mei 2019 verklaarde de rechter een deel van de bestaande stikstofregels, beter bekend als de PAS-regeling, ongeldig en moest LA alsnog een natuurvergunning aanvragen. LA probeerde daar onderuit te komen door een beroep te doen op de door de minister in grote haast ingevoerde legalisatieregeling voor zogeheten PAS-melders. Maar wij maakten daartegen bezwaar. En met succes. De minister van Landbouw wees het beroep af met als motivatie dat LA zich ten onrechte als PAS-melder had gepresenteerd.

Inmiddels had LA al wel de aanvraag ingediend om alsnog in aanmerking te komen voor een gewone Natuurvergunning. Saillant detail is dat het daarbij niet gaat om een vergunning voor 45.000 vluchten maar voor 10.000 vluchten. De minister van Landbouw broedt nog steeds op een antwoord. Mocht zij besluiten die vergunning toch af te geven dan ligt een nieuwe procedure voor de Rechtbank en
Raad van State in het verschiet. Wij zijn er klaar voor, samen met onze topadvocaat Bondine Kloostra.

Natuurlijk, zo een juridische procedure kan ook slecht aflopen. Maar daarmee is zeker nog niet gezegd dat LA dan opeens wél open zou gaan. Het laagvliegen is nog steeds niet van tafel. En klimaat en milieu vormen inmiddels een gigantische splijtzwam in de samenleving. Het lijkt mij een vrijwel onbegonnen zaak om in dit tijdsgewricht nog een solide meerderheidscoalitie te vinden die wél voor opening van LA zou zijn. Zie de verontwaardiging die in de afgelopen weken ontstond toen duidelijk werd dat Schiphol in het geniep boerenbedrijven opkoopt om daarmee stikstofruimte te verkrijgen voor zichzelf en voor LA. Alsof we in Nederland die schaarse ruimte niet beter kunnen besteden.

Ik wens u een hele goede jaarwisseling en een geweldig laagvliegvrij nieuwjaar. Dank voor al uw steun. Dat geeft ons moed om door te blijven gaan.

Robert Tieskens 
​Voorzitter Stichting Red de Veluwe

6 Noord-Veluwse gemeenten hebben woedend gereageerd op de recente stikstofroof van Schiphol.​ Burgemeester Wiggers van Heerde eist dat de rechten van de luchthaven worden afgepakt. 

Burgemeester Wiggers: "​"Wij moeten de komende jaren allemaal ontzettend veel extra woningen bouwen om de woningcrisis op te lossen", legt hij uit. "Dat kan op dit moment niet, omdat we daar geen stikstofrechten voor hebben, en we tegelijk ook de natuur moeten herstellen. Als gemeenten hebben we geen geld om boeren uit te kopen, dus zijn we afhankelijk van het Rijk. Dat Schiphol nu stikstofrechten van de Veluwe voor de neus van het Rijk wegkaapt, is moreel niet correct."

De burgemeester reageerde namens de 6 samenwerkende gemeenten op het nieuws eerder deze week. Toen maakte het tv-programma Eenvandaag bekend dat de Schiphol Groep Veluwse boeren opkoopt. De stikstofrechten die daarmee vrijkomen, wil Schiphol inzetten om Lelystad Airport uit te breiden. Zonder die stikstofruimte krijgt Lelystad Airport geen natuurvergunning en kan niet verder. Halverwege deze week eiste de Tweede Kamer dat de regering er alles aan gaat doen om te voorkomen dat stikstofrechten voor de neus van gemeenten en provincies worden weggekaapt.

De Noord-Veluwse gemeenten zijn uitgesproken tegenstanders van de uitbreiding van Lelystad Airport. Dat is met name omdat de gemeenten enorme overlast verwachten op de Noord-Veluwe door laagvliegende vliegtuigen die doorstijgen. 

Lees meer bij NOS/Omroep Gelderland: ​Zes woedende gemeenten eisen stikstofrechten terug van Lelystad Airport (nos.nl)

​Het kabinet moet voorkomen dat de Schiphol Group boerderijen opkoopt voor stikstofruimte. Dat eiste de Tweede Kamer vandaag. Tweede Kamerlid Suzanne Kröger vraagt het kabinet zo mogelijk met een plan te komen hoe het kabinet wil voorkomen dat Schiphol de stikstofruimte gebruikt voor groei van de luchtvaart. Want alle stikstofruimte die Schiphol inpikt, kan niet meer gebruikt worden voor bijvoorbeeld woningen of de herstel van de natuur.

Kröger: ​"Onbegrijpelijk dat het Kabinet geen regie pakt bij de opkoop van stikstofruimte. En zich notabene laat verrassen door de Schiphol Group, waar de Staat de belangrijkste aandeelhouder is. Wij willen zo snel mogelijk horen hoe het Kabinet dit gaat stoppen. Eerst een maatschappelijke afweging over prioriteiten, zoals woningbouw, natuur. De opening van een nieuw vliegveld is dat sowieso niet."

De Schiphol Group heeft inmiddels ook gereageerd: "Bij uitblijven van een gecoördineerde stikstofaanpak vanuit de overheid zijn we zelf aan de slag gegaan". Volgens de luchthaven past het opkopen binnen de regels en is voornemens daarmee door te gaan. Daarmee gaan ze dus tegen de wens in van de Tweede Kamer.

Het voorstel werd door een ruime meerderheid van de volksvertegenwoordigers gedeeld. GroenLinks, PvdD, BBB, SP, Volt, PvdA, Bij1, Lid Gündoğan, D66, ChristenUnie, SGP, Lid Omtzigt en het CDA stemden voor. De partijen VVD, PVV, Ja21, FvD, Denk, groep Van Haga en de fractie Den Haan stemden tegen.

De Schiphol Group koopt boerderijen op om stikstofruimte te krijgen. Daarmee hoopt het bedrijf een vergunning te kunnen krijgen voor Lelystad Airport. Dat berichtte Eenvandaag ​gisteren. 

De aanleiding voor de journalist van Eenvandaag om Schiphol aan de tand te voelen was ons bericht dat Lelystad Airport is gestopt met de juridische procedure over de legalisering van 45.000 vluchten. Daardoor is er nog 1 manier over om een vergunning te krijgen, en dat is door boerderijen te kopen. Daar zijn de Schiphol cowboys dus mee begonnen. Tot grote ergernis van boeren, burgers en politici.

Onder een artikel van de Stentor reageerden 120 lezers geërgerd. Een selectie:

​De enquête in de Stentor liegt er ook niet om:

De Tweede Kamer stemt dinsdag 6 december over het voorkomen dat de Schiphol Group stikstofrechten wegkaapt.  

Lees meer: ​Ook Lelystad Airport omstreden stikstofmarkt op: vliegveld is op zoek naar boeren voor opkoop - EenVandaag (avrotros.nl)

Lelystad Airport heeft de hoop op legalisatie opgegeven. Het vliegveld heeft namelijk geen beroep ingesteld in de juridische procedure die het zelf heeft aangespannen tegen de Minister van LNV om een natuurvergunning af te dwingen. De kans dat Lelystad Airport uitbreidt is hierdoor nog weer een stuk kleiner geworden. Zonder natuurvergunning voor de stikstofuitstoot kan het vliegveld niet verder.

Lelystad Airport is naast ongeveer 3000 boerenbedrijven een PAS-melder die geen vergunning nodig had om uit te mogen breiden. Omdat de Raad van State een streep haalde door de PAS, had deze groep opeens wel een vergunning nodig. Het Ministerie wilde deze groep vervolgens gaan ‘legaliseren’, maar dat baatte de luchthaven niet: de Minister haalde Lelystad Airport van de lijst van de te legaliseren PAS-melders toen haar bleek dat de oorspronkelijke PAS-melding onjuiste gegevens bevatte.

Lelystad Airport heeft de Minister vervolgens gevraagd om het besluit te herzien in een bezwaarschiftenprocedure. Er heeft een zitting plaatsgevonden waar ook Stichting Red de Veluwe voor uitgenodigd was. Maar de Minister bleef bij haar besluit. En nu is duidelijk dat Lelystad Airport geen beroep tegen dit besluit heeft ingesteld.
 
Dat betekent dat het vliegveld alsnog de gewone procedure moet doorlopen om voor een natuurvergunning in aanmerking te komen. Daarvoor moet ze dan wel stikstofruimte vinden. Dat zou mogelijk kunnen door het opkopen van boerderijen op de Veluwe. Inmiddels heeft de luchthaven die vergunning ook aangevraagd, zij het voor 10.000 vluchtbewegingen en niet voor het oorspronkelijk geplande aantal van 45.000. Maar dat is zeker geen garantie voor succes. Het zal opnieuw de rechter zijn die hier uiteindelijk de knoop gaat doorhakken.
 
Het beroep had ingesteld moeten worden bij de afdeling bestuursrecht van de rechtbank Midden Nederland te Utrecht. Bij navraag daar door ons is gebleken dat dat niet is gedaan.
 
Robert Tieskens, voorzitter van Stichting Red de Veluwe: “Het goede nieuws is dat de versimpelde vergunningsprocedure van de baan is. Het wordt Lelystad Airport dus bepaald niet gemakkelijk gemaakt. De grote angst is natuurlijk dat Lelystad Airport die vergunning voor 10.000 krijgt. De discussie zal nu gaan of de hiervoor benodigde stikstofruimte ten goede komt aan de provincie Gelderland of Lelystad Airport.”

De pas gepubliceerde plannen voor luchtruimherziening laten een oorverdovende toekomst zien. Overal in de provincie laagvliegende, stijgende vakantievliegtuigen vanaf Lelystad Airport en een nieuwe aanvliegroute naar Schiphol in de buurt van Ede. Deze plannen zijn niks beter dan de laagvliegroutes waar het Ministerie in 2017 mee kwam. Ze zijn een catastrofe voor de Veluwe. 

Nieuw in Nederland is dat piloten vanaf 1800 de kortste route mogen vliegen. Dat betekent voor Gelderland dat vliegtuigen die bij Wezep op die hoogte zitten vanaf daar naar de eindbestemming gaan. Dwars over natura2000- en stiltegebieden op de Veluwe. Dat is tegen alle beloften in. We worden opnieuw geschiphold. 

Want onder minister Cora van Nieuwenhuizen was het vermijden van natura2000 nog een doel. De laagvliegroute is zelfs verplaatst naar het Oosten om de Veluwe te ontzien. Sinds 2017 kijken we dus naar een vliegroute op de kaart die in werkelijkheid niet altijd gevlogen gaat worden.

Het ministerie weet het zelf ook niet meer, zo lijkt het. Want in de recente plannen staat dat natura2000 met prioriteit vermeden wordt. Maar even verderop staat letterlijk dat de piloot geen instrumenten heeft om dat te doen en daarom er op een hoogte van 1800 meter over natura2000-gebieden gevlogen wordt. "Tenminste" en "waarschijnlijk" hoger, maar niemand kan of wil kennelijk vertellen hoe het precies zit. 

Hieronder zie je hoe de vliegtuigen mogelijk gaan vliegen naar een aantal populaire bestemmingen. 

De reden om de kortste route te kiezen is "minder CO₂-uitstoot". Lelystad Airport gaat echter ieder jaar zoveel CO₂ uitstoten als een kolencentrale en dat is CO₂-uitstoot die er nu nog niet is. De beste oplossing is dus om Lelystad Airport helemaal niet te openen in plaats van kris kras over de Veluwe de kortste routes te vliegen om de nieuwe CO₂-uitstoot te verminderen.

Wij roepen de Gelderse lokale en regionale politiek en natuur- en milieuorganisaties op om samen te werken en deze plannen tegen te houden! Want Natura2000- en stiltegebieden op de Veluwe zullen hierdoor voorgoed veranderen. In gebieden waar je nu alleen de bomen in de wind hoort, kun je elkaar straks niet meer verstaan als er een vliegtuig overkomt. De Veluwe als vakantiebestemming wordt minder interessant want natuur en rust beleef je niet lekker als er gemiddeld zo’n 100 vliegtuigen per dag heen en weer vliegen. Van 6 uur ’s ochtends tot 23 uur ’s avonds.

Wat betekent dat voor natura2000- en stiltegebieden?

Nieuw onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) wijst uit dat vliegverkeer in 2019 voor maar liefst 54,2 miljoen kilo stikstofoxide uitstootte. Dat is 15 keer meer dan het RIVM tot nu toe berekende. Hierdoor is Schiphol in 1 klap de grootste stikstofuitstoter van Nederland. Hoe kan dat? 

Het RIVM laat de stikstofuitstoot boven 900 meter hoogte buiten beschouwing. De uitstoot van een vliegtuig dat vliegt vanaf Schiphol naar Dubai houdt dus op ter hoogte van de Bijlmer en bestaat niet op papier.

Met deze nieuwe berekeningen komt de luchtvaart, lees Schiphol, met stip op nummer 1 van de lijst met grote stikstofuitstoters van Minister Van der Wal. Volgens berekening van Schipholwatch, de burgergroepering voor een krimp van Schiphol, berekende dat Schiphol goed is voor 30% van de uitstoot in Nederland. Het kán niet anders dan dat Schiphol gaat krimpen en Lelystad Airport nooit opengaat.

In ieder geval kan de luchthaven zijn borst nat maken want het heeft geen natuurvergunning.  Johan Vollebroek van MOB heeft gisteren al aangekondigd dat hij de luchtvaart aan gaat pakken. 

Lees het artikel op cbs.nl: Hoeveel uitstoot veroorzaakt de Nederlandse luchtvaart? (cbs.nl)

Lees het artikel op schipholwatch.nl: ​CBS: Stikstofuitstoot luchtvaart tien keer groter dan Tata | SchipholWatch

Onze collega's van andere actiegroepen hebben berekend dat de stikstofruimte van Lelystad Airport per jaar evenveel is als ieder jaar 70.000 huizen bouwen. Het vliegveld komt met deze hoeveelheid stikstofuitstoot op plek 20 in de lijst van piekbelasters.  

Het lijkt ons klip en klaar dat niet alles kan en dat er snel definitief een punt achter de uitbreiding wordt gezet. Vanuit de samenwerkende actiegroepen is een brief gestuurd naar de Ministers Van der Wal en Harbers met dit verzoek. We zullen ze zien of ze er gehoor aan zullen geven.  

Lees meer: ​Actiegroepen: ‘Schrappen Lelystad Airport maakt ruimte voor 70.000 huizen’ | Stikstofadvies Remkes | destentor.nl