Stikstofneerslag van Lelystad Airport veel groter dan berekend

De depositie van stikstof die afkomstig is van vliegtuigen is in Nederland veel groter dan wordt verondersteld. Dat geldt ook voor de berekende stikstofdepositie van Lelystad Airport. Dat stellen de samenwerkende burgercomités die verenigd zijn in de Samenwerkende Actiegroepen tegen Laagvliegen (SATL) waartoe ook Stichting red de Veluwe behoort. 

---

De actiegroepen onderzochten de wijze waarop de bepaling van stikstofdepositie door de luchtvaart plaatsvindt. Daarbij ontdekten zij s dat het overgrote deel (ongeveer 80 procent) van de stikstof die vliegtuigen boven Nederland uitstoten niet wordt betrokken bij de bepaling van de hoeveelheid stikstof die neerkomt in Natura2000-gebieden. ​

Berekend tot slechts 900 meter hoog

Dit komt grotendeels doordat Nederland alleen de stikstof die vliegtuigen uitstoten op een vlieghoogte tot maximaal 900 meter betrekt bij de berekening van de stikstofdepositie op natuurgebieden. Dat is onjuist, omdat vliegtuigen tijdens het landen of opstijgen per saldo vijf keer zo weinig stikstof uitstoten dan wanneer zij boven 900 meter vliegen. Een logisch gevolg van het feit dat het grootste gedeelte van iedere vlucht hoger plaatsvindt dan 900 meter.

De actiegroepen vinden het onjuist en onverantwoord dat alleen de stikstofuitstoot tot een vlieghoogte van 900 meter wordt betrokken in de depositieberekeningen. Een onderzoek van de Europese Commissie uit 2004 toont immers aan dat óók de stikstofuitstoot die plaatsvindt boven 900 meter een negatief effect heeft op de kwaliteit van natuurgebieden. Dat komt doordat alle stikstof die vliegtuigen uitstoten, dus ook die op hoogten boven 900 meter, uiteindelijk neerdaalt op het aardoppervlak. ​

Boven 900 meter 'uit het buitenland'

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) onderkent dat alle door vliegtuigen geëmitteerde stikstof terugkeert op het aardoppervlak, maar schaart deze stikstofdepositie onder het deel dat ons land vanuit het buitenland binnen komt binnenwaaien. De actiegroepen vinden dat onterecht. Op deze manier hoeven luchthavens en luchtvaartmaatschappijen namelijk veel minder dan andere sectoren bij te dragen aan de verlaging van de stikstofdepositie op Natura2000-gebieden. 

Stikstofneerslag dus te laag

De onderzoekers van de actiegroepen stellen daarom vast dat de berekende stikstofdepositie van Lelystad Airport op Natura2000-gebieden veel te laag is. Alle uitstoot van vliegtuigen op een hoogte boven 900 meter is namelijk niet in de stikstofberekeningen voor Lelystad Airport betrokken. Daar komt bij dat ook het wegverkeer dat straks dagelijks en met duizenden tegelijk van en naar Lelystad Airport rijdt niet volledig in de depositieberekeningen is meegenomen.

​Zo zijn de toegangswegen naar Lelystad Airport die zijn gelegen buiten de provincie Flevoland niet in het stikstofonderzoek betrokken. Hierdoor vindt een verdere onderschatting plaats van de stikstofdepositie op bijvoorbeeld de Natura2000-gebieden Veluwe, Wieden-Weerribben, Sallandse Heuvelrug maar ook verder weg gelegen gebieden zoals Waddenzee en Borkeld.

Oproep aan Minister Schouten

De actiegroepen roepen minister Schouten van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit op om haar collega onmiddellijk te vragen om de stikstofberekeningen voor Lelystad Airport aan te laten vullen met de nu niet berekende depositie van stikstof: die van vluchten boven 900 meter én die van alle verwachte wegverkeersbewegingen van en naar Lelystad Airport.

Volgens de onderzoekers is de stikstofdepositie die afkomstig is van de luchtvaart in het algemeen en van Schiphol en de andere luchthavens in het bijzonder in alle stikstofgevoelige Natura2000-gebieden in Nederland drie tot misschien wel tien keer zo hoog dan tot nu toe wordt verondersteld.

Voor Schiphol zijn tot op heden namelijk alleen stikstofberekeningen gemaakt binnen een beperkt studiegebied en op basis van modelmatig bepaalde vlieghoogtes tot 900 meter. In werkelijkheid wordt rond Schiphol veel langer veel lager gevlogen dan op basis van de vlieghoogten die in deze modellen worden gehanteerd.

​Door de grote drukte op Schiphol wordt in grote delen van Noord-Holland, Zuid-Holland en ook Utrecht structureel lager gevlogen dan 900 meter; binnen een gebied dat veel groter is dan het studiegebied waarbinnen nu de stikstofdepositie van Schiphol is bepaald. 

Eerst deugdelijk onderzoek

De actiegroepen roepen het Kabinet op om - vóórdat nieuwe besluiten worden genomen over de opening van Lelystad Airport of andere luchthavens - voor alle luchthavens in Nederland deugdelijk onderzoek naar de werkelijke stikstofdepositie uit te voeren. In dit onderzoek moet ook de stikstofdepositie door vliegtuigen die hoger vliegen dan 900 meter worden berekend, waarin met de werkelijk gevlogen vlieghoogten wordt gerekend en waarin ook de stikstofdepositie door wegverkeer van, naar en op deze luchthavens wordt betrokken.