Onderzoek: desastreuze gevolgen voor hoenderloo

17/12/2017

Marjolein Rotsteeg overhandigt het rapport aan Mustafa Amhaouch

De geplande lange laagvliegroutes vanaf vliegveld Lelystad kunnen desastreus uitpakken voor een dorp als Hoenderloo dat sterk afhankelijk is van toerisme. Dat blijkt uit een enquête van Stichting Red de Veluwe over de economische effecten die het gevolg zijn van de lage vliegroutes over dit dorp. Niet alleen de recreatiebedrijven lijden schade; de omzetten van de middenstanders en andere ondernemers zullen eveneens drastisch teruglopen.

Ook basisvoorzieningen komen in gevaar. Dat alles heeft een negatieve impact op de leefbaarheid. Volgens Stichting Red de Veluwe geldt dit scenario voor meer Veluwse dorpen. De ontwrichtende consequenties voor een kleinschalige gemeenschap die drijft op toerisme, zijn alarmerend.

Zelfs de inkomsten voor de gemeente Apeldoorn zullen teruglopen. Na navraag door Stichting Red de Veluwe blijkt Hoenderloo maar liefst 350.000 euro op jaarbasis aan toeristenbelasting te innen.

Al eerder werd onderzoek gedaan naar de gevolgen van de uitbreiding van Lelystad Airport voor de recreatieondernemers in Gelderland en Overijssel. Daaruit bleek al een enorme afname van de omzet en een verlies aan arbeidsplaatsen dat naar schatting kan oplopen tot 2000. Het is voor het
eerst dat er onderzoek is gedaan om ook de economische gevolgen voor een heel dorp in beeld te brengen. Liefst 34 ondernemers ( waaronder ook zzp-ers) uit het kleine Veluwse dorp hebben meegewerkt aan de enquête.

Hoenderloo telt circa 1600 inwoners. Met name in het hoogseizoen vertienvoudigt dat aantal. De bungalowparken kennen het hele jaar door een goede bezetting. Uit de enquête blijkt overduidelijk dat bezoekers voor hun rust en de gezonde lucht naar Hoenderloo komen. Met vliegtuiglawaai zo laag boven hun hoofd zal een groot aantal afhaken, is de verwachting.

Het vorige onderzoek bracht al in beeld dat dit immense gevolgen heeft voor de omzet en werkgelegenheid bij de recreatieondernemers. Maar daar houdt de economische schade niet op. De vliegroutes hebben ook rechtstreekse gevolgen voor de middenstand van het dorp, de plaatselijke horeca, de toeleveringsbedrijven en vrijwel alle andere plaatselijke ondernemers.

Omzetverlies

Ruim 82 procent van de respondenten geeft te kennen ernstig omzetverlies te vrezen, 65 procent verwacht een daling van de werkgelegenheid. De horeca ondernemers verwachten fors minder mensen in hun restaurants en op de terrassen, de ijscoboer rekent op lagere verkoopcijfers en ook het fietsverhuurbedrijf denkt te moeten inleveren. Het grote schoonmaakbedrijf in het dorp dat veel werk heeft op de vakantieparken, is eveneens bang voor de negatieve gevolgen. Red de Veluwe maakt zich ook ernstig zorgen over het winkelbestand. In het dorp zijn bijvoorbeeld nog een supermarkt, een drogist en een bakker. Mede dankzij het toerisme kunnen zij het hoofd boven water houden. Het is rampzalig voor de leefbaarheid in Hoenderloo als deze voorzieningen zouden verdwijnen, zo is de overtuiging van Red de Veluwe.

Niemand heeft er ooit rekening mee gehouden dat zo ver weg van Lelystad de gevolgen nog merkbaar zouden zijn.

Huisarts en school

Volgens Stichting Red de Veluwe is dat nog niet alles. “Het gaat veel verder. Als de toeristen wegblijven, staat ook het voortbestaan van de huisartsenpraktijk op het spel. Ander voorbeeld. Vanaf augustus 2018 komt er eindelijk weer een basisschool en kinderopvang, de Integrale Streekschool Hoenderloo, met een belangrijke plaats voor natuuronderwijs. Met veel geluidsoverlast en milieuvervuiling door de vliegtuigen, zullen jonge gezinnen zich niet gauw in Hoenderloo willen vestigen. Dan is een school ook geen lang leven beschoren.

Het kan toch niet zo zijn dat een mooi dorp omringd door beschermde natuurgebieden op zo’n zestig kilometer van Lelystad Airport de prijs moet gaan betalen voor de uitbreiding van dat vliegveld. Dan dreigt Hoenderloo in snel tempo te vergrijzen en een spookdorp te worden, zo stelt Red de Veluwe.

Honderd procent van de ondernemers geeft aan niet goed te zijn voorgelicht. “Niemand heeft er ooit rekening mee gehouden dat zo ver weg van Lelystad de gevolgen nog merkbaar zouden zijn. Je kunt toch niet bedenken dat hier vliegtuigen op 2700 meter over natuurgebieden en dorpen gaan vliegen. Nota bene ook nog over het Nationale Park de Hoge Veluwe met zijn beroemde witte fietsen en het museum Kröller-Müller. Volgens Red de Veluwe is dit plan pure waanzin.

aderlating

Voor de gemeente Apeldoorn, waar het grootste deel van Hoenderloo onder valt, kan dit ook een fikse aderlating betekenen. Het dorp brengt maar liefst ongeveer 500.000 euro per jaar aan toeristenbelasting in het laatje. Dat bedrag zal lager gaan uitvallen, evenals de WOZ-inkomsten. Want dat de waarde van huizen zal dalen, is een gegeven.

“Wij verwijten de overheid dat er alleen maar is gekeken naar enkele positieve effecten in de omgeving van Lelystad en dat de belangen van hardwerkende mensen in Hoenderloo en elders op de Veluwe totaal uit het oog worden verloren. Sterker nog, er is geen enkele onderneming uit Hoenderloo onderzocht in de “Maatschappelijke Kosten-Baten Analyse” die deel uitmaakt van de Milieu Effect Rapportage van Lelystad Airport. Hierop is de uitbreiding van het vliegveld gebaseerd. Dat is een zware en verwijtbare tekortkoming in de MER, de zoveelste op rij.”